Door: Judith de Bruijn
16 februari 2014

Statusvertoon: de juiste dosering

Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg.
Nederlanders  zijn wars van hiërarchie, machtsvertoon en mensen die vertellen hoe goed ze zijn. Maar een spreker die té bescheiden is, laat geen autoriteit zien en wordt niet serieus genomen. Hoe ga je als spreker om met de juiste mix van bescheidenheid en statusvertoon? In dit artikel geef ik daarvoor concrete handreikingen.

Bah! Status.

Doe maar gewoon

Volgens het cultuurmodel van Hofstede  scoort Nederland laag op de dimensie ‘power distance’. We zijn een egalitaire samenleving, wars van hiërarchie. We scoren ook laag op ‘masculinity’: juist vrouwelijke waarden als bescheiden gedrag, dienstbaarheid en solidariteit worden bij ons hoog gewaardeerd. Denk aan de term ‘dienend leiderschap’. Je bent wel de baas, maar je moet je personeel bedienen.   Alles beter dan voor arrogant versleten te worden.

“Het gaat niet om mij”

Deze afkeer van machtsvertoon en arrogantie is bij veel sprekers op het podium zichtbaar en hoorbaar.  Het uit zich in bescheidenheid. De spreker vertelt weinig of niets over zijn eigen prestaties, is bescheiden gekleed, neemt een plek aan de zijkant van het podium, in het donker. Alle aandacht gaat naar het scherm, vervolgens naar de hand-outs pas in laatste instantie naar de spreker.
In alles zegt de spreker: het gaat niet om mij, het gaat om mijn boodschap.

Geen status, geen gehoor

Paradoxaal genoeg, wordt een boodschap pas serieus genomen en geaccepteerd als we de spreker als autoriteit ervaren. Dat blijkt allereerst uit uw statuur: wat heeft u gepresteerd, bent u echt wel een expert, heeft u recht van spreken? En vervolgens uit uw zichtbare status: gedraagt u zich als een expert, straalt u deskundigheid en zekerheid uit?
Statuur definieer ik hierbij uit uw feitelijke positie en objectieve deskundigheid en status als het gedrag dat in onze ogen hoort bij deze positie. Het eerste is feitelijk, het tweede is veranderlijk. Als u een hoge statuur heeft, die voor iedereen duidelijk en bekend is, hoeft u niet veel status te laten zien. Als u geen hoge statuur heeft, maar wel een belangrijke boodschap, moet u wat meer status doseren om het publiek toch vertrouwen in u te geven.

De juiste dosis status

Voor sprekers is het dus een uitdaging om status en statuur aan de presentatie toe te voegen, in voor Nederlanders acceptabele doseringen. Een subtiel spel.

Ricky Gervais3 Een prachtig voorbeeld daarvan zag ik in de Live Show van de Britse comedian Ricky Gervais uit 2007 . De show start met een aankondiging die volledig ‘over the top’ is. Ricky komt op met een koningsmantel. Maar verder in zijn hele houding en manier van spreken zegt hij: ik ben een hele gewone jongen. Hij speelt continu met arrogantie en gewoonheid. Dat zorgt voor spanning en als cabaretier zoekt hij uiteraard de extremen op. Daar kunnen we wat van leren!

Láat uw status verhogen

  • Een goede aankondiging in het programmaboekje, een mooie aankondiging van de dagvoorzitter: laat een ander vertellen hoe goed u bent en wat uw concrete verdiensten zijn. Houd hier zelf de regie over en lever tekstsuggesties aan.
  • Vertel over uw verdiensten in termen van teamprestaties. “Wij hebben met ons onderzoeksteam de prestigieuze HowardPrize gewonnen” wordt door het publiek totaal anders beleefd dan “IK heb de prijs gewonnen”.
  • Gebruik de naam van mensen met status om de uwe te verhogen: name dropping. But no more then two drops at a time.

Wees een koning

Vraag een kind om zich te gedragen zoals een koning en u ziet direct wat de bedoeling is. Het gaat in essentie om het innemen of claimen van meer ruimte.

  • In houding:  rechtop, schouders naar achteren en maak uzelf en uw gebaren groot. Ga central stage staan. Kijk de zaal recht aan.
  • In tijd: Vertraag het tempo van uw verhaal. Las pauzes in.
  • Vul de ruimte met uw aanwezigheid: Spreek luider, intoneer duidelijker. Een lagere stem heeft meer status dan een hoge.
  • Straal zelfverzekerdheid uit. Vermijd woorden als ‘eigenlijk’, ‘proberen’, ‘een stukje’ en uiteraard ‘uhhhh’.
  • In taalgebruik: formuleer korte krachtige zinnen en gebruik grotere krachtiger woorden.
  • Powerdressing is niet nodig, maar underdressing is taboe. Tenzij het een heel duidelijk statement is, of omdat u zoveel statuur heeft, dat u dat op geen enkele manier meer door kleding hoeft te bewijzen. Maar mijn ervaring is, dat mensen met veel statuur, zich juist keurig kleden, uit respect voor hun publiek.

 

Tot slot: wissel deze hoge status af met een lagere.
Uiteraard omdat variatie uw publiek bij de les houdt, maar vooral omdat u tegen Nederlanders praat. Ze moeten voelen dat u zich boven hen stelt, hen begrijpt en heus wel bescheiden bent.   

Met dank aan mijn inspirators van deze week:

  • Wanne Wiersinga (Hofstede/cultuur expert @ITIM International)
  • Barbara Tint en Simo Routarinne– workshop “working effectively with power, status and rank in organisational settings”
  • Farah Nobbe (Nobbe & Mieras trainingen).

 

Zelf experimenteren met het doseren van status?

Doe dan mee met de workshop

SPREKEN MET STATUS


Speaker Notes: het e-zine voor sprekers met ambitie.

Speaker Notes verschijnt tweewekelijks. Het geeft u kennis, inspiratie en inzichten waarmee u als spreker verder komt. Het geeft tips die u direct kunt toepassen, voorbeelden van hoe het niet of juist wel moet, en het belicht de theoretische en praktische kanten van het sprekers-ambacht.


Speaker Notes elke twee weken gratis ontvangen?


Abonneer u op Speaker Notes en ontvang de Speaker Notes Sprekerskaartjes (Microsoft Word™ sjabloon) als geschenk.

Voornaam

Achternaam

E-mailadres



jdb-sprekerskaartjes-ban-v2

1 reactie


  1. MARCUS GEERS schreef:

    Hallo Judith

    Eerst en vooral wil ik je feliciteren met jouw speaker notes newsletter : ik krijg hem nu reeds een aantal weken en vind hem telkens bijzonder interessant.

    Deze keer ook weer met de TED TALK van AMY CUDDY : schitterend !

    Ik gebruik die “truc” van hogere statushouding zelf ook als ik een groep toespreek. Ik heb dat geleerd in trainingen “impro-theater”.
    Wat ik ook leuk vind is tijdens mijn lezingen provocatief af en toe even een gedurfde “low status” aannemen: dit verrast je publiek en zorgt voor extra aandacht!

    Ik wens je veel succes toe en groet je hartelijk.

    Marcus Geers