Door: Judith de Bruijn
25 januari 2015

De Komma-ziekte

 

Afgelopen week heb ik het als sprekersdokter weer vaak mogen constateren: veel sprekers lijden aan de komma-ziekte. Het woord mag dan onbekend zijn, maar als ik het laat horen, zul je het ongetwijfeld herkennen.

[KGVID width=”653″ height=”435″]http://judithdebruijn.nl/wp-content/uploads/2015/01/Komma-ziekte.mov[/KGVID]

 

De symptomen

  • Elk stukje van de zin, gaat aan het einde omhoog. Dat klinkt als een komma. Daarmee maakt de spreker een eindeloos lange zin.
  • De spreker komt in ademnood.
  • Een grote hoeveelheid ‘ehs’.

 

Het effect op de toehoorder

Een zin die met een punt eindigt, maakt de toehoorder duidelijk dat er een gedeelte is afgerond.
De pauze die er meestal op volgt, geeft even ruimte om dat wat er gezegd is, in overweging te nemen. Punten geven dus rust, tijd om informatie te verwerken en duidelijkheid over de structuur van die informatie. Als punten ontbreken in zo’n ellenlange zin, zit de toehoorder ergens te wachten op dat einde. En dat komt maar niet.

Je kunt het vergelijken met het verschil tussen platte tekst en opgemaakte tekst.
In het eerste geval ontbreken alle visuele signalen, zoals kopjes, bullets, cursief gedrukt en lege alinea’s. Deze hulpmiddelen maken in éen opslag de structuur van de informatie helder. Dat ontbreekt bij platte tekst.

 

Het effect op de spreker

De spreker gunt zichzelf geen rust. Hij of zij dwingt zichzelf, doordat de zinnen niet worden afgerond, om telkens door te gaan. Er is daardoor weinig tijd om na te denken over de volgende zin.
Dat, gecombineerd met de lege maar verwachtingsvolle blik van het publiek (hoe zou deze zin aflopen?), maakt dat de spreker zich onder druk voelt staan om snel door te praten. Wat dan meestal de denkpauze moet overbruggen is: “Ehhhhh”.

Al met al is de komma-ziekte dus iets waar een spreker snel en adequaat van afgeholpen moet worden. Kleine ingreep, groots effect.

 

In de video spreek ik dezelfde tekst uit, maar dan MET punten.

[KGVID width=”653″ height=”435″]http://judithdebruijn.nl/wp-content/uploads/2015/01/Komma-ziekte-genezen.mov[/KGVID]

De behandeling

Dokter 'komt goed'Het begint natuurlijk bij bewustwording,
De meeste sprekers zijn zich helemaal niet bewust van hun kwaal. Maar als ze het eenmaal weten, gaan ze er bij anderen op letten. Dan blijken ze ineens heel veel lotgenoten om zich heen te hebben! Het bij anderen herkennen, helpt enorm om er bij henzelf verbetering in aan te brengen.

vervolgens zelf oefenen….

Sprekers moeten vaak simpelweg oefenen om een zin te laten eindigen met een neergaande toon. Ze moeten het even horen en ervaren. Dat kun je het beste in je eentje doen, bijvoorbeeld door het op te nemen met je webcam. Dat is handig, omdat je soms DENKT dat je een punt zet, maar dan is het toch niet zo. De zin moet echt aan het einde in toon omlaag gaan.

Het helpt ook om tijdens het spreken in gedachten af en toe het woord PUNT te zeggen. En daarna even goed adem halen.

en in praktijk brengen!

Als het makkelijk gaat, en je hebt de slag te pakken, kan je het gaan oefenen in vergaderingen. Je zult zien dat de impact van je verhaal veel groter is.

De laatste slag sla je dan bij een presentatie. Als dat goed gaat, kun je gaan experimenteren met het verlengen van de pauzes tussen de zinnen. Dat heeft een geweldig effect: de concentratie van je publiek neemt toe, de impact van je woorden wordt groter.
Dan moet je nog gaan oppassen dat je niet ten prooi valt aan een volgende kwaal: punt-verslaving.