Door:
17 december 2015

Blijf je zitten of ga je staan?

Doe je een presentatie staand of ga je er bij zitten? Met jouw lichaamshouding geef je een niet te missen signaal aan je toehoorders. Goed om over na te denken dus!

Toen ik onlangs een groepje onderzoekers coachte op hun presentatievaardigheden zei een van hen te betwijfelen of ze hier wel wat aan hadden. “Wij presenteren nooit echt. Wij bespreken onze onderzoeksuitkomsten zittend aan tafel. Dat is geen presenteren.”

Zo kun je er dus ook naar kijken. Maar of je nou zit of staat, presenteren blijft presenteren, zelfs als het niet zo voelt. En dat is precies het belangrijkste verschil tussen zitten en staan: door te staan geef je het non-verbale signaal dat jíj aan het woord bent, dat jij in het brandpunt staat. Door te gaan zitten maak je een presentatie informeel, alsof het helemaal geen presentatie is.

sociale positie

Met jouw houding heb je invloed op de manier waarop de aanwezigen naar jou kijken. Wanneer je begrijpt hoe dat werkt, kun je die kennis inzetten om het maximale uit je presentatie te halen. Het is slim om jouw lichamelijke positie in overeenstemming te brengen met de sociale positie die bij de presentatie past. Wil je de leider zijn, de boodschapper of de specialist, of kies je voor behulpzaamheid, samenwerking en gelijkwaardigheid?

Vaak maken mensen deze keuze op basis van de positie die ze al hebben: “ik ben een echte overlegger” of “leiderschap is mij met de paplepel ingegeven”. Met deze blog wil ik je aanmoedigen om je positie te bepalen op basis van wat je wilt bereiken.

ga ervoor staan

De uitdrukking “staan voor je zaak” geeft aan dat iedereen verwacht dat je letterlijk gaat staan wanneer iets je aan het hart gaat. En andersom komt zelfs een bevlogen pleidooi een beetje vrijblijvend over als je er bij zit. Door te staan laat je zien dat je bereid bent jouw lot te verbinden aan de zaak waar je voor staat.

Door te staan verhef je jezelf tot autoriteit, je zegt ermee “ik weet waar ik het over heb”. Alleen al om deze reden zien veel mensen af van het staan, ze vinden bijvoorbeeld dat ze niet het recht hebben om zichzelf autoriteit te noemen. Meestal is zulke bescheidenheid onterecht, als je de kennis hebt, mag je dat laten zien.

Een andere reden om te gaan staan, is om het overzicht te houden. Zeker bij onderwerpen die beroering, discussie of vragen opleveren, is het goed om te zien wat er leeft. Je ziet sneller wie gehoord wil worden en kunt directer oogcontact maken. Vooral bij complexe en controversiële onderwerpen moet je ervoor zorgen dat de aandacht op jou gericht blijft, wie staat kan makkelijker het woord houden en mensen die afgeleid raken weer bij de inhoud betrekken.

kom erbij zitten

Staan heeft zijn voordelen, maar zitten ook! Door je letterlijk op de zelfde hoogte te plaatsen, laat je zien dat jij en je publiek gelijkwaardig zijn. Het is een signaal dat jij bereid bent om te luisteren en dat je de dialoog wilt aangaan. Dat is heel nuttig wanneer je gebruik wilt maken van de kundigheid en creativiteit van het gezelschap.

Zittend kun je makkelijker notities maken of gegevens terugzoeken in documenten. Als je verwacht dat je met papieren in de weer moet, kan dat een reden zijn om aan tafel plaats te nemen. Aan de andere kant zul je moeten gaan staan als je een flipover of planbord wilt gebruiken. Soms zullen praktische overwegingen belangrijker zijn dan inhoudelijke. En zitten past alleen bij een klein gezelschap, als de groep groter is zul je echt uit je stoel moeten komen.

mix & match

Zoals blijkt is zitten of staan niet afhankelijk van jouw persoonlijkheid of de hoogte van je functie, het gaat erom wat tijdens de bijeenkomst moet gebeuren. En het is geen vaststaand gegeven.

Je kunt van positie wisselen naar gelang jouw behoefte. Een voorbeeld: doe de opening staand, evenals de presentatie van de feiten, ga vervolgens zitten bij de discussie over de interpretatie daarvan en sta op om de conclusies op het whiteboard te schrijven.

Door af te wisselen tussen zitten en staan zorg je bovendien voor een prettige dynamiek tussen een informele overlegsfeer en gezamenlijke focus. Maar wissel niet te vaak en niet te snel en kies één positie bij korte presentaties. Als je weet dat je tijdens de presentatie zult gaan staan, zorg dan dat je het openingswoord ook staand doet.

kortom

Ga zitten als je wilt overleggen of gebruik wilt maken van de kundigheid en creativiteit van de aanwezigen en de groep niet al te groot is. Ga staan als je vaststaande feiten presenteert, als de groep relatief groot is, wanneer je de regie over de bijeenkomst wilt houden of als de zaak je echt aan het hart gaat.

Met je lichaamshouding kun je de verwachtingen van de groep sturen. Jouw fysieke positie laat zien wat jouw inhoudelijke positie is. Maak daarvan gebruik!

Heb je nog vragen of wil je hulp bij het bepalen van je lichaamshouding tijdens presentaties? Bel me dan op: 06 – 54 266 265. En heb jij zelf leuke, interessante of verschrikkelijke ervaringen met staan of zitten? Laat je verhaal hieronder achter.